In de schaduw van een oude boerderij buiten Gent zit een man die de geschiedenis van elektronische muziek mede heeft vormgegeven. Renaat Vandepapeliere, samen met zijn vrouw Sabine oprichter van het legendarische R&S Records, kijkt terug op een leven vol muzikale revoluties, onverwachte ontdekkingen en de constante zoektocht naar authenticiteit in een steeds commerciëler wordende wereld.
De roeping van een rebel
“In mijn hart ben ik eigenlijk een gefrustreerde drummer”, vertelt Renaat met een warme glimlach. “Als kind mocht ik geen drumstel hebben – we waren met veel kinderen thuis en daar was simpelweg geen ruimte voor. Maar die fascinatie met ritme, met het pure ambacht van muziek maken, heeft me nooit losgelaten.” Die vroege passie zou bepalend blijken voor zijn latere carrière. Als jonge dj draaide hij nachten van twaalf uur voor niet meer dan een paar biertjes, maar het was nooit het geld dat hem dreef. “In die tijd ging het puur om de muziek, om het zien van mensen die opgaan in de beats. Er is niets mooiers dan iemand te zien dansen alsof hun leven ervan afhangt – dat is pure kunst.”
Het begin van een legende
R&S Records begon in 1984 bescheiden, met een cover van een Barry White nummer. “We hadden een rapper gevonden en wilden gewoon iets proberen”, herinnert Renaat zich. “Ik had geen groot plan, geen visie op werelddominantie. Ik wilde simpelweg iets doen met muziek.” Die eerste jaren waren een tijd van experimenteren, van grenzen verkennen met de nieuwe technologie die beschikbaar kwam. “Met de komst van de eerste Akai sampler ging er een wereld voor ons open”, vertelt hij. “Opeens konden we geluiden manipuleren op manieren die voorheen onmogelijk waren. De release van Code 61’s ‘Drop the deal’ markeerde voor ons een nieuw begin – het was een van de eerste platen waarbij we echt alles sampleden, van tv-fragmenten tot straatgeluiden.”
De jacht op authentiek talent
Wat R&S Records onderscheidde van andere labels was Renaat’s onverzadigbare honger naar nieuwe, authentieke geluiden. In een tijd waarin veel Belgische labels zich richtten op het maken van goedkope covers van Amerikaanse hits, koos hij een andere weg. “Ik werd misselijk van die copycat mentaliteit”, vertelt hij met merkbare passie. “Als er een geweldige Amerikaanse plaat binnenkwam bij de platenzaak waar ik werkte, renden anderen naar de studio om er een goedkope kopie van te maken. Ik wilde juist weten wie die originele artiesten waren, wat hen dreef. Ik wilde de echte vernieuwers vinden en hun muziek aan de wereld laten horen.”
‘Mentasm’ calling
Een van de cruciaalste momenten in de geschiedenis van R&S Records was de ontdekking van Joey Beltram en de release van ‘Mentasm’. “Ik hoorde die track voor het eerst via de telefoon”, vertelt Renaat, zijn ogen oplichtend bij de herinnering. “Het was zo anders dan alles wat er op dat moment bestond. Ik wist meteen dat we geschiedenis gingen schrijven.” Hij vloog Beltram, toen nog maar 17 jaar oud, naar België om tracks op te nemen. “Die jongen kwam rechtstreeks uit New York, had nog nooit zoiets meegemaakt. We werkten vierentwintig uur achterelkaar door, gedreven door pure creativiteit en de wetenschap dat we iets unieks aan het maken waren.”
Dominator en de hardcore revolutie
De release van ‘Dominator’ door Human Resource markeerde een nieuw hoofdstuk. “Met Dominator wisten we dat we op een kantelpunt stonden”, reflecteert Renaat. “De energie, de intensiteit – het was een nieuwe richting voor elektronische muziek. Natuurlijk verkocht de plaat geweldig, maar het ging nooit om het geld. We waren bezig met het vormgeven van een nieuwe sound, een nieuwe cultuur.” Hij lacht om de mythes rond het financiële succes. “Mensen denken altijd dat we multimiljonairs werden van die hits. Maar zelfs als je twintig- of dertigduizend platen verkocht, was dat geen garantie voor grote rijkdom. Het was genoeg om door te gaan, om te blijven innoveren, en dat was wat telde.”
De ware betekenis van artistiek zijn
Voor Renaat is er een fundamenteel verschil tussen echte artiesten en wat hij liefkozend ‘dj-producers’ noemt. “Kijk naar mensen als Prince, Ray Charles, of Jimi Hendrix,” zegt hij. “Dat zijn geen mensen die muziek maken omdat het hun beroep is – het is hun roeping, hun leven. Een echte artiest blijft zichzelf constant vernieuwen, blijft groeien, durft fouten te maken in de zoektocht naar iets nieuws.” Hij ziet met lede ogen aan hoe de commercialisering van de scene deze artistieke groei vaak in de weg staat. “Als je vastzit in een circuit waar je elke week moet draaien, waar mensen verwachten dat je hits produceert, wordt het bijna onmogelijk om je kunst echt te ontwikkelen. Je wordt een gevangene van je eigen succes.”
De club als heiligdom
Renaat’s eigen ervaringen in clubs hebben zijn visie op muziek diepgaand beïnvloed. Een bijzonder moment in Berlijn’s legendarische Tresor club staat in zijn geheugen gegrift. “Er was deze oudere man, minstens 66 jaar, met een grote hippie hoed”, vertelt hij met onverholen bewondering. “De manier waarop hij danste was pure kunst. En het mooiste was hoe de jonge clubbers om hem heen stonden, vol respect en verwondering. Dat is waar het om gaat – muziek die generaties verbindt, die alle verschillen doet vergeten.”
De digitale uitdaging
Over de huidige staat van de muziekindustrie spreekt Renaat met een mengeling van bezorgdheid en hoop. “De digitale revolutie heeft alles veranderd”, zegt hij. “Mensen verwachten dat muziek gratis is, maar vergeten dat er een hele economie achter zit. Zonder inkomsten kunnen we niet blijven investeren in nieuwe talenten, in vernieuwing.” Hij ziet de paradox in de huidige situatie: “Iedereen zegt dat artiesten hun geld maar uit optredens moeten halen. Maar voordat je zover bent dat je break-even draait met shows, moet je eerst kunnen investeren in je ontwikkeling. Dat kost tijd, energie en ja, ook geld.”
Terug naar de essentie
Na jaren in het hart van de muziekindustrie koos Renaat voor een periode van bezinning. “Op een gegeven moment werd ik zelf een slachtoffer van de business, van de grote dromen en corporate deals”, bekent hij. “Ik moest terug naar de basis, terug naar mezelf.” Hij trok zich terug naar zijn boerderij, weg van de hectiek van de industrie. “Hier, tussen de dieren en de natuur, vond ik mijn balans terug. Je krijgt weer perspectief op wat echt belangrijk is. Muziek moet komen uit passie, niet uit verplichting.”
Een nieuwe generatie
Ondanks alle veranderingen blijft R&S Records nieuwe talenten ontdekken en ontwikkelen. “We doen eigenlijk nog steeds hetzelfde als vroeger”, zegt Renaat met merkbare trots. “We zoeken jonge mensen met een eigen geluid, vaak niet ouder dan 17 of 18 jaar. Ze kennen de geschiedenis, maar weigeren die klakkeloos te kopiëren. Ze maken hun eigen verhaal.” Zijn advies voor nieuwe artiesten is even helder als tijdloos: “Wees jezelf. Luister naar alles, absorbeer alle invloeden die je interessant vindt, maar maak er je eigen verhaal van. Als iedereen dezelfde rode verf gebruikt, probeer dan jouw eigen tint rood te maken.”
Als veteraan van de industrie ziet Renaat de blijvende impact van elektronische muziek overal om zich heen. “De invloed van elektronische productietechnieken hoor je tegenwoordig in alle genres, tot aan rockproducties toe”, observeert hij. “Het is vergelijkbaar met hoe de Bauhaus beweging de architectuur veranderde – een fundamentele verschuiving in hoe we denken over creativiteit en expressie.”
Legacy en lessen
Het verhaal van Renaat Vandepapeliere en R&S Records is er een van onwrikbare toewijding aan artistieke integriteit. In een industrie die vaak wordt gedreven door snelle successen, heeft hij altijd vastgehouden aan zijn principes van kwaliteit en vernieuwing. “Misschien ben ik gewoon een eigenwijze jongen die van muziek houdt”, zegt hij met een bescheiden glimlach. “Iemand die weigert mee te gaan in de waan van de dag.” Het is precies die combinatie van eigenwijsheid en pure passie die R&S Records heeft gemaakt tot wat het is: een blijvend baken van authenticiteit in een steeds veranderende muziekwereld.
Tussen 2008 en 2013 interviewde ik meer dan dertig pioniers van de rave-scene voor de documentaire 'Oldschool Renegades'. Hoewel slechts fragmenten van deze interviews in de film pasten, bevatten de volledige gesprekken verhalen die het verdienen om gedeeld te worden. Unieke verhalen die laten zien hoe een generatie pioniers met minimale middelen en maximale passie het fundament vormden van een nieuwe muziekstroming.
Dit artikel delen op je eigen platform?
