In de vroege jaren 90 stond België aan de vooravond van een muzikale revolutie die de wereldwijde dancescene voorgoed zou veranderen. Te midden van deze culturele explosie bevond zich een jonge vrouw die, zonder het zelf te beseffen, geschiedenis zou schrijven. Nikkie van Lierop, beter bekend als Jade 4U, werd niet alleen de stem van iconische acts als Praga Khan, Lords of Acid en Channel X, maar ook een stille pionier die de grenzen tussen underground en mainstream zou vervagen. Ik ontmoet deze iconische zangeres aan de rand van een fontein in Antwerpen. Het kabbelende water vormt een toepasselijke soundtrack voor een gesprek over de gouden jaren van de Belgische elektronische muziek.
De onverwachte doorbraak
“Ik was eigenlijk helemaal niet met dansmuziek bezig”, bekent Nikkie met een glimlach die de ironie van haar latere carrière onderstreept. Het was een toevallige auditie die haar leven een compleet andere wending zou geven. In een tijd waarin de Belgische elektronische muziekscene nog in de kinderschoenen stond, bleek deze schijnbaar willekeurige gebeurtenis het startpunt van een bijzondere reis. De samenwerking met Maurice Engelen en later Oliver Adams zou uitgroeien tot een creatief partnerschap dat de fundamenten zou leggen voor wat later de ‘Belgian sound’ zou worden genoemd. “We waren meestal met z’n drieën”, herinnert ze zich. “Maurice kwam meestal met de ideeën, Olivier was muzikaal zeer begaafd, een geweldige pianist, en ik nam vaak de teksten voor mijn rekening. Maar we deden eigenlijk echt alles samen.”
Van ‘zangeresje’ naar producer
Wat Nikkie onderscheidde van veel andere vocalisten uit die tijd was haar onverzadigbare nieuwsgierigheid naar het productieproces. “Toen ik net begon was ik een zangeresje dat niet veel in de pap te brokken had”, vertelt ze. “Maar zo zit ik niet in elkaar. Ik wilde weten hoe die dingen werkten.” Deze honger naar kennis dreef haar naar de knoppen en schuiven van de studio, soms tot ergernis van anderen. Maar het was juist deze technische betrokkenheid die haar later zou onderscheiden in een door mannen gedomineerde industrie.
De Rick Rubin connectie
Een van de meest surrealistische hoofdstukken in Nikkie’s verhaal begon met een telefoontje midden in de nacht. “Het was vier uur ’s ochtends”, herinnert ze zich. “Ik dacht dat er iets mis was met familie.” Aan de andere kant van de lijn klonk een Amerikaanse stem: “Hi, am I talking to Jade 4U? This is Rick Rubin.” De legendarische producer, bekend van zijn werk met artiesten als Run DMC, Beastie Boys en later Johnny Cash, had haar muziek ontdekt en was onder de indruk. “I think you’re the best house singer in the world”, vertelde hij haar. Het telefoontje zou leiden tot een reeks studiosessies in Los Angeles en een onverwachte ontmoeting met niemand minder dan Mick Jagger. “Rick Rubin heeft ons gevraagd om een nummer te schrijven voor Mick Jagger”, vertelt ze nog steeds met ongeloof in haar stem. “Wat natuurlijk belachelijk was – een stel danceproducers die schrijven voor Mick Jagger, die niets meer te bewijzen had.” De sessie met Jagger illustreert perfect de grenzeloze ambitie en experimenteerdrift van die periode, waarin genres en scenes in elkaar overliepen op manieren die voorheen ondenkbaar waren.
De underground ervaring
De rave-scene van de vroege jaren 90 was een uniek cultureel fenomeen, en Nikkie bevond zich in het epicentrum. “Het was echt een wij-gevoel dat we nu niet meer kennen”, reflecteert ze. De illegale raves waren als een geheime wereld, alleen toegankelijk voor wie de juiste connecties had. “Je rijdt urenlang rond, stopt af en toe om te luisteren of je in de verte iets hoort”, beschrijft ze de zoektocht naar deze verborgen feesten. “En dan kom je aan en zijn er ineens twintigduizend mensen. Hoe het gebeurde, snap je niet. Een grote modderpoel, een provisoir opgezette tent, en iedereen aan het dansen.” Deze rauwe energie en DIY-mentaliteit kenmerkte de vroege rave-scene. “Het was hun feest”, zegt Nikkie. “Er kwam niemand anders tussen. Dat gevoel van ‘dit is van ons, dit zijn wij’ – dat is zo jammer dat dat nu weg is.”
Verschillende identiteiten
Een intrigerend aspect van Nikkie’s carrière was het gebruik van verschillende projectnamen: Praga Khan, Lords of Acid, Channel X. Deze strategie, bedacht door Maurice Engelen, was bedoeld om artistieke vrijheid te behouden. “We waren aan een heel hoog tempo aan het produceren”, legt ze uit. “Hij was bang dat we te snel verbrand zouden raken als we alles onder één naam zouden uitbrengen.” Deze aanpak had wel een keerzijde. “Ik kon natuurlijk nooit beroemd worden”, lacht ze. “Toen ik heel lang geleden in die muziekwereld terechtkwam, wilde ik eigenlijk een ster worden. Maar dat lukte op die manier natuurlijk niet.” Toch heeft ze geen spijt van deze keuze. “In België zijn er zeer weinigen, zeker vrouwen, die kunnen zeggen dat ze én producer waren én de wereld mochten afreizen.”
Phantasia: een nieuwe benadering
Een van de innovatiefste projecten waar Nikkie bij betrokken was, was Phantasia – een track die de conventies van elektronische muziek op zijn kop zette. Geïnspireerd door de gesproken woordstijl van Anne Clark, maar met een compleet nieuwe benadering, creëerde het team een nummer waarin de muziek de stem volgde, in plaats van andersom. “We wilden een verhaal vertellen”, legt Nikkie uit. “De muziek volgde de stem en de tekst, en dat was wel iets nieuws. Normaal heb je een product dat afgewerkt wordt en er worden dan twee regeltjes vrijgehouden voor zang. Maar in dit geval was het precies andersom.” Deze onorthodoxe aanpak leverde niet alleen een tijdloze track op, maar demonstreerde ook hoe de Belgische scene technische innovatie combineerde met artistieke visie. Het was deze combinatie die België zou positioneren als een van de belangrijkste broedplaatsen voor elektronische muziek.
De impact van technologie
De technologische revolutie in muziekproductie speelde een cruciale rol in de ontwikkeling van de Belgische sound. Van de eerste samplers tot digitale sequencers, elke nieuwe innovatie opende nieuwe mogelijkheden. Nikkie’s technische nieuwsgierigheid stelde haar in staat om deze ontwikkelingen maximaal te benutten. “Die muziekstijlen liepen echt wel uiteen,” vertelt ze over de verschillende projecten. “Channel X was hoofdzakelijk instrumentaal. Later kwamen er vocals bij, maar in het begin was het puur elektronisch.” Deze flexibiliteit in productie leidde tot samenwerkingen met de filmindustrie, met muziek die werd gebruikt in films als “Basic Instinct” en “Sliver”.
De dankbare bofkont
Terugkijkend op die periode is Nikkie vooral dankbaar. “Als ik het allemaal zou kunnen overdoen, zou ik precies hetzelfde doen,” zegt ze vastberaden. “Natuurlijk waren er strubbelingen, zoals bij iedereen. Heb ik dingen gedaan waar ik spijt van had? Misschien één of twee. Maar ik besef ook heel vaak wat voor een bofkont ik was.” Ze is terecht trots op haar rol in de ontwikkeling van de Belgische elektronische muziek. “Ik heb een hele revolutie mogen meemaken van een muziekgenre dat hier werd uitgevonden. Ineens betekende België wel iets op de kaart. En ik denk dat ik mag zeggen dat ik daar mede aan de basis van heb gelegen.”
Als het gesprek ten einde loopt en de fontein nog steeds haar watermuziek speelt, kijk ik naar Nikkie en zie ik iemand die de geschiedenis niet alleen heeft meegemaakt, maar actief heeft helpen vormgeven. In een tijd waarin elektronische muziek steeds verder digitaliseert en individualiseert, doet haar verhaal denken aan een periode waarin muziek maken nog een collectieve ontdekkingsreis was. Een tijd van analoge warmte, van experimenteren in stoffige studio’s, van het samen zoeken naar nieuwe geluiden. “Ik was gewoon een bofkont,” zegt ze nog een laatste keer, maar haar bescheidenheid verhult een diepere waarheid.
Tussen 2008 en 2013 interviewde ik meer dan dertig pioniers van de rave-scene voor de documentaire 'Oldschool Renegades'. Hoewel slechts fragmenten van deze interviews in de film pasten, bevatten de volledige gesprekken verhalen die het verdienen om gedeeld te worden. Unieke verhalen die laten zien hoe een generatie pioniers met minimale middelen en maximale passie het fundament vormden van een nieuwe muziekstroming.
Dit artikel delen op je eigen platform?
