De ontwikkelingen op gebied van muziekproductie staan nooit stil. Vooral in de laatste twintig jaar zijn er grote stappen gemaakt op technologisch vlak met name in de bereikbaarheid daarvan. Had je twintig jaar geleden nog een grote zak met geld nodig om de benodigde apparatuur te bemachtigen, tegenwoordig kun je in theorie met een laptop en een paar accessoires al een aardige track neerzetten. Veel jonge producers scoren wat apparatuur, downloaden wat software en beginnen blind aan hun carrière.

Muziek maken als hobby

Allereerst is het belangrijk om het maken van muziek als een hobby te zien. Als je het doet voor het geld, de roem en de aandacht, dan kan het allemaal wel eens gaan tegenvallen. Als ik Vato Gonzalez vraag naar zijn belangrijkste tip voor jonge producers antwoordt hij: "To hell with it! Maak niet wat je denkt dat je moet maken, maak wat je altijd al wilde maken. The world is yours!" Ook Rob Fabrie (producer Holy Noise, Jacob van Hage e.a.) heeft een duidelijke opdracht: "Ga niet uit van gelijk een hit maken, oefening baart kunst. Produceer vooral veel in het begin om te leren. Een carrière in de muziek vereist een olifantenhuid en uithoudingsvermogen." Jeroen Flamman (Fierce Ruling Diva, Party Animals e.a.) voegt toe: "Maak geen muzikaal zelfportret. Maak muziek samen met iemand die een totaal andere smaak heeft als jij en laat je verrassen door de uitkomst."

De weg naar een release

De meest gebruikte manier om verder te komen dan een demo op Soundcloud is om in zee te gaan met een muziekuitgever (publisher) en vervolgens op zoek te gaan naar een platenmaatschappij. Ik vroeg aan een bekende muziekuitgever waarom je deze nou nodig zou hebben. Brian Dessaur van Strengholt Music Publishing vertelt: 'Als je een componist of tekstdichter bent is de muziekuitgever jouw zakelijke belangenbehartiger. De muziekuitgever heeft een groot netwerk in de entertainmentindustrie. Hij zal zijn contacten gebruiken om je compositie te promoten bij producers, dj's, platenmaatschappijen, radio- en TV zenders, reclamebureaus en buitenlandse uitgevers. De muziekuitgever adviseert je bij contracten. Hij regelt de incasso van royalty's in het buitenland. In voorkomende gevallen kan een uitgever een voorschot op toekomstige royalty's betalen. Hij controleert Buma-Stemra en beschermt je compositie tegen ongeautoriseerd gebruik. Verder kan een muziekuitgever je helpen met het opzetten van co-writes of het clearen van samples, die maar al te vaak in dance-tracks worden gebruikt.'

Platendeal of zelf releasen?

Om een track daadwerkelijk uitgebracht en gepromoot te krijgen, moet je een deal hebben met een platenmaatschappij, of niet? Cees van der Zwan van Spinnin' Records: 'Ja, je kunt ook zelf releasen via bijvoorbeeld Beatport en iTunes, hoewel dat ook niet zo makkelijk is. Per verkochte track houd je dan een groter gedeelte van de opbrengst over. De meerwaarde van een platendeal is dat je track, en nu spreek ik even alleen voor Spinnin', serieuze dj-promotie krijgt, de release behandeld en gepromoot wordt door een team van experts en dat de track vervolgens wereldwijd door onze partners geëxploiteerd wordt. Al met al werkt er een team van ongeveer vijftien mensen aan je track. Als je dat afzet tegen een lagere opbrengst per track, is de keuze mogelijk niet zo moeilijk. En dan hebben we het nog niet over de eventuele inkomsten die voortvloeien uit een hit, zoals boekingen.'

Opvallen in de massa

Bij een grote platenmaatschappij als Spinnin' Records komen per week 450 demo's binnen. Ook op Soundcloud word je bedolven onder de demo's van nieuw talent. Je zult op een originele manier de A&R (Artist & Repertoire) manager moeten overtuigen. Hoe kun je tegenwoordig nog opvallen in de massa? Cees van der Zwan: 'Een demo van een track moet leiden tot een release. In eerste instantie moet een demo dus de indruk wekken dat hij, eenmaal helemaal uitgewerkt, ook een kans maakt om gedraaid te worden door dj's en vervolgens succesvol uitgebracht kan worden. Er is zeker ruimte voor verbetering, wij begeleiden bijna elke release die je tegenkomt en ook de artiesten waar wij mee werken. Dat gaat soms best ver. A&R staat voor: Artist & Repertoire en wij zijn daar heel serieus in.'

Ontwikkeling van je talent

Het duurt lang voordat je een eigen sound hebt en het duurt nog langer voordat je goed kunt afmixen en masteren. Vaak heeft dit ook te maken met de beperkingen in je studio-setup, maar ook door een gebrek aan kennis. Goede isolatie en monitorspeakers kosten veel geld en een goede opleiding van het SAE (School of Audio Engineering) vaak nog meer. Als je een paar tracks gemaakt hebt, dan wil je toch graag een kans maken. Hoe belangrijk is de geluidskwaliteit van een demo?

Verwacht de A&R manager dat producers een perfect gemixte & gemasterde track leveren, of krijg je daar dan hulp bij? Cees van der Zwan: 'De geluidskwaliteit vertelt een hoop over het talent van een producer. Maar we verwachten niet dat jonge producers een perfecte mix of master aanleveren. Als het idee van de demo goed is, gaan we met de producer in gesprek over wat de verbeteringen kunnen zijn, onder andere op mixniveau. Als een track eenmaal helemaal af is, gaat er een gespecialiseerd masteringbedrijf mee aan de slag, waarna de track gereed is voor release.'

Een inkomen als producer

Moet een producer ook altijd een dj zijn? Cees van der Zwan antwoordt: "Nee hoor, het is voor ons geen must. Alleen moet ik de eerste producer nog tegenkomen die geen dj-carrière ambieert." Kun je leven van het werk als producer, dus ook als je niet zo groot bent als Afrojack en Tiesto? "Veel producers die scoren op Beatport, kunnen alleen van die opbrengst niet leven. In dit verband kom ik even terug op de vorige vraag: producers die ook actief zijn als dj, hebben die inkomsten hard nodig om ervan te kunnen leven. Je moet dus vooral niet gaan produceren om makkelijk geld te verdienen. Doe het omdat het je passie is. Blijf daarnaast studeren en/of werken buiten de muziek. En heel misschien kun je er later je fulltime beroep van maken. Werk daarnaast ook aan andere dingen zoals mash-ups, remixes etc. Dat is goed voor je ervaring (studio-uren) plus het geeft je de mogelijkheid om op te vallen, buiten die ene release om."

Studio-setup

Een goede setup hoeft niet duur te zijn. Staar je niet blind op allerlei apparatuur. De meeste producers zijn met een laptop begonnen, en sommigen doen dat nog steeds. Kwaliteit zit in de producer, niet in de apparatuur.

Computers

Laten we beginnen bij de basis: de computer. Hierin heb je in eerste instantie al een belangrijke keuze te maken: Apple OS X of Microsoft Windows. Veel software is voor beide platforms te krijgen, met uitzondering van Logic Pro X, welke alleen zal werken op een Apple computer.

Software

Als je een computer gekocht hebt kun je wat muziek betreft nog niet veel mee. Om daadwerkelijk muziek te kunnen maken heb je software nodig, ook wel DAW-software genoemd. DAW staat voor Digital Audio Workstation en is het hart van je studio. Na de keuze van je computerplatform is dit de eerstvolgende belangrijke keuze. Nogmaals, er is geen goed of slecht, de keuze is persoonlijk en hangt af van je eigen smaak en wensen.

Geluidskaart

Op dit moment heb je een mooie computer met een fijn stukje DAW-software. Het ziet er allemaal fantastisch uit, maar hoe ga je nu verder? Als je het meeste uit deze software wilt halen heb je een goede geluidskaart nodig. Jouw computer heeft ongetwijfeld al een ingebouwde geluidskaart, maar deze zijn meestal niet geschikt voor deze software. Je hebt een model nodig die meer performance heeft en ASIO (Windows) of Core Audio (OS X) ondersteunt. Een goede geluidskaart heeft ook weinig vertraging (latency), zodat deze een geluid direct afspeelt als je een toets indrukt. Geluidskaarten zijn er in alle soorten, maten en prijzen, maar welke moet je kiezen? Je bent vaak goedkoper uit als je alleen geluid uit je computer wilt krijgen naar je speakers en verder niet veel extra ingangen nodig hebt. Als je ook aan de slag wilt met microfoons en andere instrumenten, dan moet je goed kijken of jouw keuze genoeg te bieden heeft.

Controllers

Nu je de mooie computer, software en een lekker klinkende geluidskaart in je kamer hebt staan, wil je natuurlijk direct aan de slag. Je hebt echter op dit moment nog geen fijne manier om de hits uit je computer te toveren. Je komt nu nog niet verder dan het intekenen van beats en noten met je muis, of het gebruiken van je toetsenbord voor het maken van synthesizer melodieën. Het kan allemaal natuurlijk wel, we hebben het Afrojack ook zien doen in z'n privéjet. Maar het is toch wel fijn om minstens een keyboard, en liefst ook wat drumpads te hebben om het makkelijker te maken. We noemen dit soort apparaten 'controllers'. Het rammen op een controller is een lekker gevoel en als je een klein beetje piano of keyboard kunt spelen, dan is het ook een stuk eenvoudiger om akkoorden en melodielijnen op te nemen.

Monitors

Tot nu toe heb je muziek gemaakt op je hoofdtelefoon of op je hifi-set, dit is uiteindelijk geen goed idee. Je hoofdtelefoon en speakers klinken niet neutraal, ze zijn gemaakt om lekkerder te klinken en geven ook niet een vertekenend beeld van de werkelijkheid. Een studiospeaker, ook wel monitor genoemd, klinkt zo neutraal mogelijk. Je eindmix is namelijk een afspiegeling van wat je hoort; als je speakers hebt met een bovenmatig krachtige bass, dan zal jij minder bass in je eindmix stoppen. Het resultaat is het omgekeerde van wat je gehoord hebt op je speakers: een eindmix met te weinig bass. Dit geldt uiteraard voor alle frequentiegebieden. Dus als je monitors niet goed zijn, krijg je een hele rare eindmix. In deel één van dit artikel (verschenen in Clublife Magazine 3.2013) kon je lezen dat de A&R manager van de platenmaatschappij hier wel degelijk op let.

Akoestiek

Je thuisstudio (lees: slaapkamer of zolderkamer), heeft hoogstwaarschijnlijk niet de perfecte akoestische eigenschappen. Professionele studio's hebben veel geld tegen de muren gesmeten om te zorgen dat het geluid uit de speakers niet te veel vervormd wordt door de omgeving. Het is zelfs met een groot budget heel moeilijk om alle akoestische oneffenheden te laten verdwijnen, maar toch kun je met een beperkt budget al een goede basis leggen voor betere akoestiek.

Check 1, 2

Een track klinkt vaak al een stuk commerciëler en origineler als er een goede zangpartij op zit. Vocalen hoeven zich niet te beperken tot zang, je kunt ook een MC gebruiken die wat vette samples voor je inspreekt. Deze samples zijn dan in ieder geval origineel en geven je geen problemen zoals bij het samplen van anderen.

Tot slot

Dit vak is niet voor iedereen weggelegd. Als je er in gaat voor de verkeerde redenen zoals geld en roem, dan heb je een grote kans op falen. Doe je het vanuit een passie voor muziek, dan zijn je kansen al een stuk groter. Laat je niet ontmoedigen als je eerste demo afgekeurd wordt, of als niemand danst op je eerste zelfgemaakte productie. Vergeet ook niet dat je meer bereikt als je jezelf laat zien. Werk samen met andere mensen en kom af en toe eens uit je studio. Je netwerk is net zo belangrijk als de muziek die je maakt, bouw dat zorgvuldig op en je zult zien dat je langzaam klimt op de ladder. Have fun!